و سپس «افزودن به صفحه اصلی» ضربه بزنید
و سپس «افزودن به صفحه اصلی» ضربه بزنید
دیتابیس قلب تپنده هر سازمان دیجیتال است، و تضمین دسترس‌پذیری بالا (High Availability) برای این قلب حیاتی است. اگر این زیرساخت حتی برای لحظه‌ای از کار بیفتد، کل سیستم دچار بحران می‌شود:
- تراکنش‌های مالی متوقف می‌شوند.
- سرویس‌های آنلاین از دسترس خارج می‌شوند.
- اعتبار برند و اعتماد مشتریان به‌شدت آسیب می‌بیند.
به همین دلیل، سازمان‌ها نیازمند راهکارهای High Availability (HA) و Disaster Recovery (DR) هستند تا حتی در شرایط بحرانی مانند قطعی برق، خرابی سخت‌افزار یا حملات سایبری، دیتابیس همچنان در دسترس، پایدار و ایمن باقی بماند.
SQL Server مجموعه‌ای از قابلیت‌ها و ابزارها را برای دسترس‌پذیری بالا (HA و DR) ارائه می‌دهد:
در این مقاله به‌طور جامع این مفاهیم را بررسی می‌کنیم، سناریوهای کاربردی را توضیح می‌دهیم و مزایا و محدودیت‌های هر روش را معرفی می‌کنیم.
بخش اول: High Availability و Disaster Recovery چیست؟
High Availability (HA)
به معنای تضمین در دسترس بودن مداوم سرویس دیتابیس حتی در صورت بروز خرابی.
- هدف: کاهش Downtime.
- مثال: وقتی یکی از سرورها خراب شود، سرور دیگر به‌طور خودکار جایگزین می‌شود.
Disaster Recovery (DR)
برنامه‌ها و راهکارهایی برای بازگردانی سرویس‌ها پس از وقوع یک فاجعه (Disaster).
- هدف: محافظت از داده‌ها و بازیابی سریع سرویس.
- مثال: بازیابی دیتابیس پس از حمله باج‌افزاری یا آتش‌سوزی دیتاسنتر.
پیشنهاد مطالعه: تفاوت High Availability و Disaster Recovery
بخش دوم: راهکارهای HA و DR در SQL Server
۱. Always On Availability Groups
- معرفی‌شده از SQL Server 2012.
- امکان ایجاد Replica از دیتابیس روی چند سرور.
- Failover خودکار و دستی.
- قابلیت Read-Only Routing (Replicaهای ثانویه برای گزارش‌گیری).
مزایا:
- پایداری بالا.
- مقیاس‌پذیری برای عملیات Read.
- بدون نیاز به Share Storage.
معایب:
- فقط روی نسخه Enterprise در دسترس است.
- نیازمند پیکربندی دقیق شبکه و کلسترینگ.
مثال ایجاد Availability Group
-- روی Primary Replica
CREATE AVAILABILITY GROUP [MyAG]
WITH (AUTOMATED_BACKUP_PREFERENCE = SECONDARY)
FOR DATABASE [SalesDB]
REPLICA ON
'SQLNODE1' WITH (ENDPOINT_URL = 'TCP://SQLNODE1:5022', AVAILABILITY_MODE = SYNCHRONOUS_COMMIT, FAILOVER_MODE = AUTOMATIC),
'SQLNODE2' WITH (ENDPOINT_URL = 'TCP://SQLNODE2:5022', AVAILABILITY_MODE = SYNCHRONOUS_COMMIT, FAILOVER_MODE = AUTOMATIC);
۲. Database Mirroring
- از SQL Server 2005 معرفی شد (deprecated در نسخه‌های جدید).
- همگام‌سازی بین یک دیتابیس اصلی (Principal) و یک دیتابیس آینه (Mirror).
- سه حالت: High Safety, High Performance, High Protection.
مزایا:
- ساده‌تر نسبت به Always On.
- Failover خودکار در حالت High Safety.
معایب:
- فقط یک دیتابیس Mirror پشتیبانی می‌شود.
- از SQL Server 2016 به بعد به نفع Always On کنار گذاشته شده است.
۳. Replication
- تمرکز بیشتر بر توزیع داده‌ها تا HA.
- انواع: Snapshot Replication، Transactional Replication، Merge Replication.
مزایا:
- مناسب برای سناریوهایی که نیاز به اشتراک داده بین چند مکان وجود دارد.
- امکان پشتیبانی از مقیاس‌پذیری در خواندن داده.
معایب:
- پیچیدگی در مدیریت.
- تضمین کامل HA و DR نیست.
پیشنهاد مطالعه: در مورد رپلیکیشن
۴. Log Shipping
- ارسال تراکنش لاگ‌ها از Primary Database به یک یا چند Secondary Database.
- بازیابی خودکار وجود ندارد (Failover دستی).
مزایا:
- ساده و قابل اعتماد.
- مناسب برای DR در فاصله‌های دور.
معایب:
- Downtime هنگام Failover اجتناب‌ناپذیر است.
- Latency بین Primary و Secondary.
۵. Failover Clustering Instance (FCI)
- مبتنی بر Windows Server Failover Cluster (WSFC).
- یک نمونه SQL Server روی چند نود نصب می‌شود و از یک Storage مشترک استفاده می‌کند.
مزایا:
- Failover در سطح Instance.
- نیازی به تغییر در Connection String اپلیکیشن‌ها.
معایب:
- نیازمند Shared Storage.
- هزینه و پیچیدگی زیرساخت.
بخش سوم: مقایسه راهکارهای دسترس‌پذیری بالا
| راهکار | HA | DR | نسخه SQL | پیچیدگی | مناسب برای |
|---|---|---|---|---|---|
| Always On | ✅ | ✅ | Enterprise | بالا | سازمان‌های بزرگ |
| Mirroring | ✅ | ❌ | قدیمی | متوسط | سیستم‌های کوچک |
| Replication | نیمه ✅ | ❌ | همه | بالا | توزیع داده |
| Log Shipping | ❌ | ✅ | همه | کم | DR ساده |
| FCI | ✅ | ❌ | همه | متوسط | Failover Instance |
بخش چهارم: بهترین شیوه‌ها (Best Practices)
- همیشه Monitoring فعال داشته باشید (Zabbix ،SolarWinds ،SCOM).
- بکاپ‌گیری منظم حتی در کنار HA و DR.
- تست دوره‌ای Failover و Recovery Plan.
- انتخاب راهکار بر اساس نیاز واقعی سازمان (نه صرفاً امکانات بیشتر).
- طراحی شبکه پایدار و ایمن برای Replicaها.
پیشنهاد مطالعه: Split Brain در SQL Server High Availability بحران خاموش پایداری داده‌ها
نتیجه‌گیری
راهکارهای High Availability و Disaster Recovery در SQL Server تضمین می‌کنند که حتی در شرایط بحرانی، داده‌های سازمان در دسترس و ایمن باقی بمانند. انتخاب راهکار مناسب به نیاز سازمان، بودجه و سطح پیچیدگی قابل مدیریت بستگی دارد.
سوالات متداول(FAQ)
۱. آیا Always On جایگزین Database Mirroring است؟
بله، Microsoft از SQL Server 2016 به بعد Database Mirroring را منسوخ کرد و Always On را به‌عنوان راهکار اصلی معرفی نمود.
۲. تفاوت HA و DR چیست؟
HA بر کاهش Downtime تمرکز دارد؛ DR بر بازگردانی داده‌ها پس از فاجعه.
۳. بهترین راهکار برای یک سازمان کوچک چیست؟
معمولاً Log Shipping یا Mirroring (اگر هنوز پشتیبانی شود) بهترین گزینه‌های ساده و کم‌هزینه هستند.
۴. آیا Replication جایگزین HA است؟
خیر، Replication بیشتر برای توزیع داده استفاده می‌شود، نه برای جلوگیری از Downtime.
۵. چگونه بفهمم کدام روش مناسب سازمان من است؟
بستگی به سطح SLA (Service Level Agreement)، بودجه، منابع و اهمیت داده‌ها دارد.
تماس و مشاوره با لاندا
دیتابیس شما حیاتی‌ترین دارایی کسب‌وکار است؛ پس نباید حتی یک دقیقه از دسترس خارج شود.
تیم توسعه فناوری اطلاعات لاندا با تجربه در پیاده‌سازی Always On، Log Shipping و راهکارهای HA/DR می‌تواند بالاترین سطح پایداری را برای دیتابیس سازمان شما تضمین کند.
همین امروز با لاندا تماس ✆ بگیرید و برای طراحی و پیاده‌سازی HA/DR یک جلسه مشاوره تخصصی رایگان دریافت کنید.
نظری داده نشده