کوپایلوت پاور بی آی, Microsoft Fabric Copilot, ساخت Measure با هوش مصنوعی, DAX Copilot, راهنمای Copilot ۲۰۲۵, Standalone Copilot Power BI, توضیح خودکار measure, بهینه‌سازی داشبورد با Copilot

Copilot در Power BI چیست؟

Copilot مجموعه‌ای از تجربه‌های هوش مصنوعی مولد در Power BI و Microsoft Fabric است که به شما کمک می‌کند:

  • با زبان طبیعی، measure بسازید یا ویرایش کنید.
  • پرس‌وجوی DAX بنویسید/توضیح دهید.
  • گزارش/داشبورد اولیه با بخش‌بندی و نمودارهای پیشنهادی تولید کنید.
  • توضیح (Description) برای measureها بنویسید تا سازندگان گزارش بدانند دقیقاً هر measure چه می‌کند.
  • در «Standalone Copilot»، از یک محیط چتی مستقل روی آیتم‌های مختلف Fabric سؤال بپرسید و خروجی بگیرید.

نکته: کیفیت خروجی Copilot به کیفیت مدل معنایی (Semantic Model)، نام‌گذاری یکنواخت جداول/ستون‌ها و وجود روابط صحیح وابسته است.

تازه‌های ۲۰۲۵ به‌اختصار

  • Standalone Copilot در Power BI (تجربه چتی مستقل؛ در حال فعال‌سازی پیش‌فرض از سپتامبر ۲۰۲۵ برای مستاجرهایی که Copilot روشن دارند).
  • توضیح خودکار measure‌ها به مرحله GA رسیده است؛ در Desktop و مدل‌سازی وب یک کلیک برای تولید توضیح استاندارد.
  • تجربه‌های بهتر DAX Query View با Copilot: نوشتن و توضیح پرس‌وجوها، و تولید measure‌های پیشنهادی.

پیش‌نیازها، لایسنس و ظرفیت

  • فعال‌سازی از Admin Portal: تنظیم «Users can use Copilot and Azure OpenAI powered features». سپس روشن‌کردن «Copilot for Power BI» (و امکان Standalone Copilot در صورت نیاز).
  • ظرفیت:
    • Workspace باید روی Premium Capacity (P SKU) یا Fabric Capacity باشد.
    • برای قابلیت‌های Copilot، می‌توانید از Fabric Copilot Capacity استفاده کنید (از F2 یا P1 به بالا). Trial SKU‌ها پشتیبانی نمی‌شوند.
    • توجه: قواعد مصرف لایسنس برای مشاهده محتوا توسط کاربران رایگان متفاوت است و به SKU ظرفیت وابسته است. (برای بیننده‌های رایگان معمولاً F64 یا بالاتر نیاز می‌شود؛ در غیر این صورت به Pro/PPU نیاز است.)
  • منطقه (Region): Copilot باید در منطقه خانه Tenant پشتیبانی شود.

چک‌لیست سریع: Admin ✔، ظرفیت ✔، Workspace روی ظرفیت ✔، Region سازگار ✔، نقش کاربر ✔.

سناریوی عملی: از داده خام تا داشبورد اولیه با Copilot

داده نمونه

  • جدول Sales: OrderDate, Customer, Product, Qty, UnitPrice, Cost, Channel.
  • جدول Calendar (Date table) با ارتباط یک‌به‌چند به Sales روی OrderDate.

۱) آماده‌سازی مدل معنایی

  1. ایجاد جدول Calendar و علامت‌گذاری به‌عنوان Date Table.
  2. اطمینان از روابط Sales[OrderDate] → Calendar[Date].
  3. استانداردسازی نام‌ها (PascalCase یا snake_case یکنواخت).

۲) تولید measure‌های پایه با Copilot

در Desktop → Modeling → New measure یا DAX query view → Copilot:

  • Prompt نمونه: «Create basic revenue and margin measures using Sales[Qty], Sales[UnitPrice], Sales[Cost]. Also add YoY growth and margin%.»
  • خروجی نمونه (قابل ویرایش):
Revenue := SUMX(Sales, Sales[Qty] * Sales[UnitPrice])
Cost := SUMX(Sales, Sales[Qty] * Sales[Cost])
Gross Margin := [Revenue] - [Cost]
Gross Margin % := DIVIDE([Gross Margin], [Revenue])
Revenue YoY := CALCULATE([Revenue], DATEADD(Calendar[Date], -1, YEAR))
Revenue YoY % := DIVIDE([Revenue] - [Revenue YoY], [Revenue YoY])

۳) تولید توضیح (Description) برای measureها

  • در پنل Properties روی هر measure → Generate description with Copilot.
  • توضیحات پیشنهادی را بازبینی و استاندارد کنید (واژگان واحد، اشاره به فیلترهای اعمالی، دامنه تاریخ).

۴) خلق گزارش اولیه

  • در Service یا Desktop ،Copilot را باز کنید و بگویید:
    • «Build a sales performance overview with revenue, margin%, YoY by Month and by Top 10 Products. Include a slicer for Channel.»
  • Copilot چیدمان اولیه را می‌سازد؛ سپس:
    • تم رنگی سازمان را اعمال کنید.
    • مقیاس‌ها و قالب‌بندی محورها را نرمال کنید.
    • KPI Card برای Revenue, Gross Margin %, Revenue YoY % بیفزایید.

۵) روایت (Narrative) و مستندسازی

  • از Copilot بخواهید:

«Write a business summary for the last full month highlighting anomalies and growth drivers.»

  • متن خروجی را ویرایش و به Text box گزارش اضافه کنید.

الگوهای Prompt کارا برای Copilot

«Create measures for all numeric columns in Sales that make sense for profitability analysis, including % measures.»

«Write and explain a DAX query that returns monthly Revenue, YoY% and a rolling 12-month average.»

«Suggest data quality checks for the Sales table and generate DAX to flag outliers.»

«Generate a measure description that states the filters and time-intelligence behavior.»

نکته: Prompt‌ها را مشخص، دارای زمینه (Context) و با نام ستون/جدول دقیق بنویسید.

بهترین‌روش‌ها (Best Practices)

  1. مدل ستاره‌ای (Star Schema) با جدول تاریخ جداگانه؛ از ستون‌های محاسبه‌شده سنگین در جداول Fact بپرهیزید.
  2. نام‌گذاری و Display Folder‌ها را استاندارد کنید تا Copilot راحت‌تر متوجه منطق مدل شود.
  3. Data Dictionary: از توضیح‌نویسی خودکار Copilot شروع کنید اما آن را دستی کامل/تایید کنید.
  4. RLS/OLS را قبل از به‌اشتراک‌گذاری تست کنید؛ Copilot محتوای داده محرمانه را تولید نمی‌کند اما تجربه خروجی بسته به فیلترهای امنیتی کاربر است.
  5. Performance: از Indexing سمت منبع، Aggregations، و Measureهای سبک استفاده کنید. برای گزارش‌های سنگین، Direct Lake/Import را اصولی انتخاب کنید.

محدودیت‌ها و نکات حاکمیتی

  • Region و ظرفیت اهمیت دارد؛ قابلیت‌ها ممکن است در همه مناطق در دسترس نباشند.
  • Trial SKU‌ها پشتیبانی نمی‌شوند.
  • خروجی‌های مولد باید بازبینی انسانی شوند (به‌خصوص KPIهای مالی/عملیاتی).

چک‌لیست پیاده‌سازی در سازمان

  • تصمیم لایسنس: Premium Per User، Premium Capacity یا Fabric + (در صورت نیاز) Fabric Copilot Capacity.
  • فعال‌سازی Copilot در Admin Portal و Workspaceهای هدف.
  • استانداردسازی مدل‌های معنایی (نام‌گذاری، پوشه‌بندی، توضیحات).
  • راهنمای Prompt نویسی برای تیم BI.
  • تعریف فرایند بازبینی و انتشار (ALM/Deployment Pipelines).
  • سنجش بهره‌وری: زمان ساخت گزارش قبل/بعد، دقت و رضایت ذی‌نفعان.

نتیجه‌گیری

Copilot در Power BI شتاب‌دهنده‌ای جدی برای تیم‌های BI است. از تولید سریع measure‌ها تا روایت‌سازی و تحلیل اکتشافی. با آماده‌سازی درست مدل و حاکمیت داده، می‌توانید زمان ساخت گزارش را به‌طور محسوسی کاهش دهید و تمرکز تیم را از «کدنویسی تکراری» به «تصمیم‌سازی» منتقل کنید.

سوالات متداول (FAQ)

۱. Copilot جایگزین یادگیری DAX است؟
خیر. Copilot به نوشتن و توضیح DAX کمک می‌کند اما برای نگهداری و بهینه‌سازی مدل، دانش DAX و مدل‌سازی ضروری است.

۲. برای استفاده از Copilot در Desktop هم به ظرفیت نیاز است؟
بله؛ تجربه‌های Copilot به خدمات ابری متکی است و باید از طریق مستاجر/Workspace متصل به ظرفیت سازگار فعال شود.

۳. آیا می‌شود Copilot را فقط برای Workspaceهای خاص فعال کرد؟
بله؛ کنترل از طریق Admin Portal و تنظیمات Workspace ممکن است.

۴. آیا Copilot داده‌های من را خارج از سازمان افشا می‌کند؟
Copilot از سرویس‌های ابری مایکروسافت استفاده می‌کند. داده‌ها طبق خط‌مشی‌های امنیتی و منطقه‌ای سازمان شما پردازش می‌شوند. همیشه سیاست‌های حاکمیتی سازمان را رعایت کنید.

خدمات لاندا

  • بوت‌کمپ عملی «Copilot برای Power BI»
  • فعال‌سازی و سخت‌افزار/لایسنس‌گذاری Fabric/Power BI
  • بازطراحی مدل‌های معنایی و بهینه‌سازی Performance
  • پیاده‌سازی Governance و Deployment Pipelines

از Copilot فقط خبر نداشته باشید، آن را در پروژه‌تان ببینید!
Proof of Concept خود را از لاندا دریافت کنید و هوش مصنوعی را در داشبوردهای سازمانی‌تان تجربه کنید.

پیشنهاد مطالعه:

 

آماده‌اید Copilot را از یک قابلیت به یک مزیت رقابتی تبدیل کنید؟

در توسعه فناوری اطلاعات لاندا، ما فقط درباره فناوری صحبت نمی‌کنیم—ما آن را در بستر واقعی کسب‌وکار شما پیاده‌سازی می‌کنیم. اگر می‌خواهید تیم BI شما از «تحلیل‌گر» به «تصمیم‌ساز» تبدیل شود، وقت آن است که Copilot را جدی بگیرید.

همین حالا با لاندا تماس ✆ بگیرید تا:

  • بوت‌کمپ عملی «Copilot برای Power BI» را رزرو کنید
  • مدل معنایی خود را برای Copilot بهینه‌سازی کنید
  • ظرفیت مناسب را انتخاب و فعال‌سازی را انجام دهید
  • یک Proof of Concept اختصاصی برای سازمان خود دریافت کنید
  • مشاوره تخصصی، اجرا و آموزش Copilot در Power BI

با ما هوش مصنوعی را از یک ابزار به یک مزیت رقابتی تبدیل کنید؟

روزبه امیرعصامی

DAXهوش مصنوعی

Power BIآینده هوش تجاریتحلیل و مصورسازی داده‌هاداشبورد BIداشبورد مدیریتیمزایای هوش تجاریهوش تجاریهوش تجاری (BI)هوش تجاری Power BI

Xلینکدینواتساپتلگرامایمیل

نوشته های مرتبط

نظری داده نشده

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *